De wijzigingswet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) is ingevoerd om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Als opdrachtgever ben je verantwoordelijk voor het beoordelen of een ingehuurde ZZP'er daadwerkelijk zelfstandig werkt of dat er in feite sprake is van een dienstverband. Als je niet voldoet aan de regels van de DBA, kan dat aanzienlijke financiële en juridische gevolgen hebben. In dit artikel bespreken we de mogelijke boetes en sancties voor opdrachtgevers en wat je kunt doen om risico's te vermijden.
- Naheffingen van loonbelasting en premies
Een van de grootste risico’s bij het niet naleven van de DBA is dat de Belastingdienst achteraf oordeelt dat een ZZP’er feitelijk als werknemer had moeten worden beschouwd. In dat geval word je als opdrachtgever gezien als werkgever en ben je verplicht om loonbelasting en sociale premies af te dragen over de periode dat de ZZP'er voor je heeft gewerkt. Deze naheffingen kunnen met terugwerkende kracht worden opgelegd, vaak tot vijf jaar terug, wat tot hoge bedragen kan oplopen.
Het gaat hier niet alleen om loonbelasting, maar ook om premies voor sociale verzekeringen, zoals de werkloosheidswet (WW) en de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WIA). Dit kan een flinke financiële last betekenen voor je bedrijf, vooral als er meerdere ZZP'ers betrokken zijn.
- Boetes en rente
Naast de naheffingen kan de Belastingdienst ook boetes opleggen als je niet aan de DBA hebt voldaan. Deze boetes kunnen variëren, afhankelijk van de situatie en of er sprake is van opzet of grove nalatigheid. Als de Belastingdienst oordeelt dat je bewust of opzettelijk hebt gehandeld in strijd met de regels van de DBA, kunnen de boetes oplopen tot 100% van de verschuldigde loonbelasting. Bij grove nalatigheid, waarbij de overtreding niet bewust is gepleegd maar wel als ernstig wordt beschouwd, kan een boete van 25% tot 50% worden opgelegd.
Naast de boete kan ook rente worden geheven over de naheffingen. Deze rente kan flink oplopen, vooral als het over een langere periode gaat. Dit betekent dat naast de belasting en de boete, ook de kosten van de rente een aanzienlijke financiële impact kunnen hebben op je bedrijf.
- Reputatieschade
Naast de financiële gevolgen is er ook het risico op reputatieschade. Bedrijven die niet voldoen aan de DBA kunnen negatief in het nieuws komen, wat een nadelige invloed kan hebben op de relatie met klanten, werknemers en andere stakeholders. Vooral in sectoren waar compliance en ethiek een belangrijke rol spelen, kan een negatieve reputatie langdurige schade veroorzaken. - Arbeidsrechtelijke claims
Als een ZZP'er achteraf als werknemer wordt aangemerkt, kan deze persoon arbeidsrechtelijke aanspraken maken. Dit betekent dat de ZZP’er bijvoorbeeld recht kan hebben op doorbetaling bij ziekte, vakantiegeld, pensioenopbouw en ontslagbescherming. Dit kan juridische complicaties en extra kosten met zich meebrengen, omdat deze arbeidsvoorwaarden met terugwerkende kracht moeten worden toegepast. - Hoe voorkom je boetes en sancties?
Om boetes en sancties te voorkomen, is het van essentieel belang om zorgvuldig om te gaan met de regels van de DBA. Hier zijn enkele belangrijke maatregelen die je kunt nemen:
Gebruik goedgekeurde modelovereenkomsten:
Deze overeenkomsten, die door de Belastingdienst zijn goedgekeurd, helpen om de arbeidsrelatie tussen jou en de ZZP'er op de juiste manier vast te leggen. Let er wel op dat de uitvoering van de overeenkomst in de praktijk overeenkomt met wat er op papier staat.
Voorkom een gezagsverhouding: Zorg ervoor dat de ZZP’er voldoende vrijheid heeft in de manier waarop hij of zij het werk uitvoert. Het sturen op het resultaat is prima, maar vermijd het geven van directe instructies over de manier van werken.
Geen verplichting tot persoonlijke arbeid:
Een ZZP'er moet in principe de vrijheid hebben om het werk door iemand anders te laten uitvoeren. Als je verlangt dat de ZZP'er het werk zelf uitvoert, lijkt het meer op een dienstverband.
Toets regelmatig: Zorg ervoor dat je regelmatig toetst of de samenwerking nog steeds voldoet aan de regels van de DBA. Als de aard van de samenwerking verandert, bijvoorbeeld als een ZZP'er langdurig voor je werkt, kan het nodig zijn om de afspraken aan te passen.
Conclusie
Het niet naleven van de DBA bij het inhuren van ZZP’ers kan leiden tot ernstige gevolgen voor je bedrijf. De risico’s variëren van forse naheffingen en boetes tot reputatieschade en arbeidsrechtelijke claims. Door het gebruik van goedgekeurde modelovereenkomsten, het vermijden van een gezagsverhouding en het regelmatig toetsen van de samenwerking kun je de risico’s aanzienlijk verminderen en voldoen aan de DBA.